Besluit  raad voor maatschappelijk welzijn

Aanleiding en doel

De bestaande subsidiereglementen werden geïnventariseerd en herbekeken in functie van de te behalen beleidsdoelstellingen.

Binnen ons lokaal bestuur bieden we verschillende toelages aan voor mensen met een beperking onder verschillende vormen nl. medisch sociale toelage (MST), sociale pedagogische toelage (SPT), nominale subsidie Ons Tehuis Brabant. 

Er is onderzocht welke subsidie te behouden, aan te passen of af te schaffen in het kader van onze huidige beleidsdoelstellingen.

We bekeken ook of reglementen transversaal kunnen gemaakt worden.

 Algemene vaststellingen: 

• Er gebeuren weinig evaluaties. Sommige subsidiereglementen gaan al jaren mee, zijn organisch gegroeid zonder samenhang met andere subsidies, huidige actieplannen of beleidsdoelstellingen. 
• Het regelgevend kader is niet altijd volledig, is verouderd/niet aangepast aan de huidige samenleving. 
• De criteria voor toekenning zijn verschillend; waar dit niet functioneel is, verkiezen we eenvoud voor aanvrager en aanvragende. 
• De huidige procedures kunnen administratief optimaler lopen. 

Juridische grond

• Art. 77 decreet Lokaal bestuur 22 december 2017, bevoegdheden van de raad voor maatschappelijk welzijn

• Besluit van de Raad voor Maatschappelijk Welzijn  van 19 januari 2017  inzake het reglement voor OCMW-toelagen voor thuisverzorging en/of personen met een handicap.
  Dit reglement bevat 3 onderdelen: de sociaal pedagogische toelage (SPT), de medische sociale toelage (MST) en toelage thuisverzorging.

• Besluit van de Raad voor Maatschappelijk Welzijn van 23 juni 2021 inzake Reglement Mantelzorgtoelage.

• Besluit van de gemeenteraad van 20 september 2022 inzake ons tehuis Brabant- kennisneming jaarverslag en jaarrekening 2021 + subsidie 2022.

Advies en motivering

Het voorstel is te komen tot 1 overkoepelende mantelzorgpremie ter vervanging van de MST, SPT en huidige mantelzorgpremie en nominale subsidie voor instellingen, in casu Ons Tehuis Brabant (OTB).

Sinds de zesde staatshervorming zijn er behoorlijk wat middelen voor personen met een beperking via de Federale Overheid (FOD SZ) en 3 verschillende agentschappen van de Vlaamse Overheid (VPAH, AZ&G, VUTG) die allemaal hun eigen tegemoetkomingen en premies aanbieden.

Een aantal ervan gebeuren automatisch, voor andere is een keuze nodig die afhangt van dewelke men kan combineren. Bij grote zorgnood kunnen de budgetten oplopen tot meer dan 90 000 euro (Persoonsvolgend budget (PVB)) maar het kan ook 1.200 euro of 5.000 euro jaarlijks zijn.

Als lokaal bestuur willen we ons meer richten op een andere doelgroep zijnde ‘de mantelzorger’.

Benchmark met andere gemeenten: geen lijn te trekken in de ondersteuning die op lokaal niveau wordt geboden. Zo hebben onze buurgemeentes geen premies voor zoals MST en lopen de bedragen en aanpak uiteen in nog andere gemeentes

Een mantelzorgondersteuning is echter belangrijk in onze gemeente.

Onze maatschappij evolueert op vlak van zorg. De zorg verschuift van intramuraal naar extramuraal wat betekent dat mensen zo lang mogelijk thuis zorgondersteuning willen kunnen genieten.

Naast opgeleide deskundigen zoals artsen, kinesisten, … is de rol van een mantelzorger hierbij onontbeerlijk.

Als lokaal bestuur willen we mensen die zorg nodig hebben zoals ouderen, mensen met een beperking, ondersteunen om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te wonen. Tevens willen we meer inzetten op de eenzaamheidsproblematiek in deze doelgroepen.

Om die reden willen we een netwerk van mantelzorgers uitbouwen en kijken hoe we hen, naast deze financiële ondersteuning, kunnen helpen zodat de zorglast draagbaar blijft.

Actieve communicatie met alle mantelzorgers zorgt voor een vinger aan de pols van de noden en behoeftes waarop beleidskeuzes kunnen inspelen.

Uiteindelijk willen we alle mantelzorgers versterken in hun rol en is de nieuwe mantelzorgpremie een instrument om mensen te bereiken en vooral hun engagement te erkennen.

Het belangrijkste argument om zich als lokaal bestuur op mantelzorgers te richten is dat deze doelgroep door geen enkel ander beleidsniveau wordt ondersteund ondanks dat ze hun belang sterk erkennen.

Analyse van de huidige toelages (MST, SPT, nominale subsidie, mantelzorgpremie):

• Geen inkomensvoorwaarde: iedereen heeft evenveel recht op de premie. We willen ons meer focussen op mensen die financieel kwetsbaar zijn, voor hen is de premie dan ook  echt een meerwaarde.
• Wie ouder is dan 65 jaar heeft geen recht meer op een van deze premies
• Veel administratieve last omwille van maandelijkse toekenning
• De strikte afbakening van de huidige mantelzorgpremie maakte dat de dienst extramurale zorg in 2022 10 aanvragen moest weigeren. In 2020 werden er nog 31 mensen ondersteund, nu zijn het er nog 11.
• De sociale dienst krijgt van tal van andere zorgaanbieders (cfr OTB) aanvragen omdat zij een bewoner met een beperking huisvesten die in onze gemeente wonen.

Wat zijn de kenmerken van deze nieuwe premie?

• Doelgroep = mantelzorgers; geen instellingen
• Vast jaarbedrag (efficiëntere procedure);
• Bedrag: 300 euro per jaar waarbij de titularis de zorgbehoevende Machelaar is maar dat de uitbetaling aan de mantelzorger toekomt.
• 1 bedrag per persoon met beperking (moet duidelijk aantoonbaar zijn).
• De voorliggende premie kan ook toegekend worden aan de mantelzorger die zorg biedt aan mensen met psychologische problemen indien dit blijkt uit het onderzoek en huisbezoek van de maatschappelijk werker. Daarbij moeten de inspanningen aangetoond worden om hulp te zoeken. Op deze manier willen we de drempel laag houden voor mensen die geconfronteerd worden met sterk psychisch lijden of psychische aandoeningen.
• Ingeschat bereik: er zal een minimale stijging zijn van 20 ontvangers voor het komende jaar maar we rekenen op een mogelijks bijkomende stijging van 10 %. De minimale stijging is gebaseerd op het aantal ontvangers van de huidige mantelzorgpremie in 2020. 

Er wordt dan ook voorgesteld om drie reglementen/premies op te heffen en een nieuw subsidiereglement inzake mantelzorgpremie goed te keuren. 

Impact:

• MST: kunnen aanspraak maken op de overkoepelende mantelzorgpremie, voor merendeel van de huidige gebruikers betekent dit zelfs een stijging van het bedrag (van €144 naar €300 jaarlijks)
• SPT: kunnen aanspraak maken op de overkoepelende mantelzorgpremie, voor merendeel van de huidige gebruikers betekent dit zelfs een stijging van het bedrag, (idem MST)
• 25 personen die in de Klink verblijven kunnen geen aanspraak maken op de overkoepelende mantelzorgpremie, onverminderd de bevoegdheid van de politieke organen inzake toekenning nominatieve subsidies
• Vanaf het ingangsjaar 2024 van voorliggende premie zou OTB geen nominale subsidie meer krijgen via dit reglement om haar algemene werking te versterken, onverminderd de bevoegdheid van de politieke organen inzake toekenning nominatieve subsidies.
• Een veel breder publiek zal kunnen genieten van de overkoepelende mantelzorgpremie

Financiële weerslag

Huidige budgettering 

Budgetraming

aantal gebruikers vandaag 131.

We verwachten een stijging van 10 % door betere bekendmaking of 13 extra gebruikers.

Totaal : 144 gebruikers of 43 200 euro

Berekening op basis van 12 maanden. In de realiteit zijn er een aantal mensen die overlijden of pas later in het jaar aanvraag doen. Hierdoor verschillen uiteraard ook de werkelijke uitgaven.